W dobie epidemii koronawirusa życie zarówno obywateli, jak i cudzoziemców przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej napotyka na różnego rodzaju utrudnienia. Jednym z nich jest obowiązek poddania się kwarantannie przez osoby przekraczające granicę Polski na podstawie § 2 ust 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Za niezastosowanie się do obowiązku kwarantanny grozi kara do 30 000 zł, nakładana przez Powiatowy Inspektorat Sanitarny.
Jak wynika z naszej praktyki, konsekwencje niezastosowania się do ww. obowiązku są jednak daleko bardziej idące dla cudzoziemców przebywających na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. W ostatnim czasie Straż Graniczna zaczęła wydawać wobec cudzoziemców łamiących kwarantannę decyzje o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu na podstawie art. 302 ust. 1 pkt 9 ustawy o cudzoziemcach, którego konsekwencją jest również wydalenie danej osoby z terenu Polski.
Art. 302 ust. 1 pkt 9 ustawy o cudzoziemcach stanowi, że:
„Decyzję o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu wydaje się cudzoziemcowi, gdy (…) wymagają tego względy obronności lub bezpieczeństwa państwa lub ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego lub interes Rzeczypospolitej Polskiej”
W opinii kancelarii tak dotkliwe konsekwencje dla cudzoziemców przebywających na terenie kraju są nieuzasadnione i nie znajdują odzwierciedlenia w treści art. 302 ustawy o cudzoziemcach. Należy wskazać, iż jest to naruszenie administracyjnoprawnego obowiązku, który w swojej istocie nie został przez ustawodawcę określony na społecznie szkodliwy na tyle by określić go, jako przestępstwo, bądź wykroczenie. Oznacza to, iż zgodnie z obowiązują organy administracyjne zasadą proporcjonalności, nie można znaleźć uzasadnienia dla zastosowania wobec cudzoziemca najsurowszej z sankcji w postaci wydalenia z kraju.
W dostępnym orzecznictwie akcentuje się, że zastosowanie tak represyjnego środka powinno być związane z zagrożeniem, jakie dana osoba stanowi dla bezpieczeństwa i porządku publicznego, związanego np. z popełnieniem bądź ryzykiem popełnienia w przyszłości przestępstw przez cudzoziemca. Jak wynika z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 23 marca 2017 r. o sygn. IV SA/Wa 3278/16: „Zadaniem organu administracji w tego typu sprawach jest zbadanie, czy w związku z popełnionym przestępstwem cudzoziemiec będzie stanowił zagrożenie dla porządku publicznego w przyszłości”. Oznacza to, że jednorazowe naruszenia, w tym naruszenie obowiązku kwarantanny nie może być automatycznie zakwalifikowane, jako zagrożenie porządku publicznego. Organ zobowiązany jest dokonać oceny, jak stwierdzone przewinienia cudzoziemca rzutują na jego przyszły stosunek do porządku prawnego, a tym samym, jakie jego pobyt stanowi dla niego zagrożenie. Obowiązek kwarantanny i jego nieprzestrzeganie stanowi jednorazowe naruszenie, a dokonywanie z niego oceny, iż w przyszłości dana osoba nie będzie przestrzegać porządku prawnego i tym samym stanowi zagrożenie, stanowi naruszenie zasad prawidłowego rozumowania.
Nadmienić należy, że co do zasady trudno jest wyobrazić sobie przypadek, by pojedyncza osoba z powodu niezastosowania się do kwarantanny stanowiła zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa. Nawet wziąwszy pod uwagę występujące zagrożenie epidemiologiczne, nie da się stwierdzić by zachowanie pojedynczej osoby w postaci niezastosowaniu się do kwarantanny miało tak dalekie idące skutku, zwłaszcza w sytuacji, w której Straż Graniczna stosuje taki środek nie, co do osoby, u której stwierdzono zakażenie koronawirusem, lecz co, do której obowiązek kwarantanny powstał na skutek przekroczenia granic Polski.
W przypadku wydania wobec Ciebie decyzji o zobowiązaniu do powrotu, należy pamiętać o przysługującym 14 dniowym terminie do złożenia odwołania do Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców (za pośrednictwem danego komendanta oddziału lub placówki Straży Granicznej). Utrudnienie stanowi fakt, iż ze względu na podstawę prawną (tj. art. 302 ust 1 pkt 9 ustawy o cudzoziemcach) w przedmiotowej decyzji nie jest wskazywany cudzoziemcowi termin na dobrowolne opuszczenie granic kraju, co oznacza, iż może być natychmiastowo wykonalna. Konsekwencją uprawomocnienia się przedmiotowej na podstawie art. 319 pkt 4 ustawy o cudzoziemcach jest również zakaz ponownego wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i innych państw obszaru Schengen na okres 5 lat. W związku z powyższym w przedmiotowym wypadku warto skorzystać z usług profesjonalnego pełnomocnika.
