Wielka Brytania opuściła Unię Europejską o północy 31 stycznia poprzedniego roku na podstawie umowy o wystąpieniu. Przepisy tego porozumienia regulują między innymi zasady obowiązujące obywateli Wielkiej Brytanii chcących przebywać w Polsce po Brexicie.

Umowa wprowadza między innymi okres przejściowy od daty wejścia w życie umowy do 31 grudnia 2021 r. W tym okresie swoboda przepływu osób pomiędzy Unią Europejską a Wielką Brytanią pozostanie utrzymana, a pobyt oraz zatrudnienie obywateli z wysp nie będą wymagały po Brexicie rejestracji.

Natomiast po upływie okresu przejściowego obywatele Wielkiej Brytanii oraz członkowie ich rodzin nie będą musieli po Brexicie rejestrować pobytu, jeżeli wcześniej korzystali z prawa pobytu w Polsce zgodnie z prawem Unii Europejskiej. Co więcej, po Brexicie pobytu nie będą musiały rejestrować także osoby zamieszkujące w Polsce nieprzerwanie od pięciu lat – im przysługiwać będzie prawo stałego pobytu. Okresy legalnego pobytu lub pracy będące zgodne z prawem Unijnym przypadające na czas przed zakończeniem okresu przejściowego i po nim, będą wliczane do wymaganego okresu uprawniającego do nabycia prawa stałego pobytu.

Potwierdzeniem świadczącym po Brexicie o rejestracji pobytu lub prawa do stałego pobytu będzie dokument zawierający adnotację, że został wydany zgodnie z umową wystąpienia. Takie zaświadczenie wydane w celu poświadczenia po Brexicie rejestracji pobytu będzie wydawane przez urzędy wojewódzkie właściwe ze względu na miejsce pobytu w formie przypominającej dowód osobisty.

W tej chwili przewiduje się, że obywatele Wielkiej Brytanii i członkowie ich rodzin przebywający w Polsce będą mogli ubiegać się o wydanie takich dokumentów po zakończeniu okresu przejściowego.

Obywatele Wielkiej Brytanii i członkowie ich rodzin zamieszkujący w Polsce od ponad 3 miesięcy mogli zarejestrować swój pobyt po Brexicie na dotychczasowych zasadach dotyczących wszystkich obywateli Unii Europejskiej.

Rejestracji pobytu po Brexicie można dokonać bezpłatnie w urzędzie wojewódzkim właściwym ze względu na miejsce zamieszkania. Zarejestrowanie pobytu po Brexicie pomoże w uzyskaniu dokumentów, które będą identyfikowały beneficjentów umowy wystąpienia po okresie przejściowym.

W praktyce zaleca się, aby wszyscy beneficjenci umowy wystąpienia uzyskali dokumenty świadczące o rejestracji pobytu po Brexicie. Mogą one ułatwić korzystanie z uprawnień przy przekraczaniu granic i pobytu na terenie Polski. Dokumenty wydane obywatelom Zjednoczonego Królestwa i członkom ich rodzin do końca okresu przejściowego zachowają ważność nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2021 r. Pamiętać jednak należy, że zezwolenia na pobyt stały udzielone Brytyjczykom na podstawie umowy o cudzoziemcach zachowują ważność bezterminowo.

Postępowania w sprawach rejestracji pobytu po Brexicie oraz prawa stałego pobytu obywateli Zjednoczonego Królestwa i członków ich rodzin wszczęte i niezakończone przez końcem okresu przejściowego będą kontynuowane po upływie tego okresu. W wyniku tychże postępowań będą wydawane już nowe dokumenty. Konieczne okaże się złożenie odcisków palców w celu uzyskania dokumentów poświadczających rejestrację pobytu po Brexicie w przypadku osób, które wcześniej tego nie zrobiły.

Dokumenty pobytowe, którymi będą mogli posługiwać się beneficjenci umowy wystąpienia po zakończeniu okresu przejściowego uprawniające do przemieszczania się w obszarze Schengen bez wizy to:

  1. wydane przed końcem okresu przejściowego: dokument potwierdzający prawo stałego pobytu, karta pobytu członka rodziny obywatela Unii Europejskiej, karta stałego pobytu członka rodziny obywatela Unii Europejskiej;
  2. wydane po zakończeniu okresu przejściowego: zaświadczenie o zarejestrowaniu pobytu, zaświadczenie o złożeniu wniosku w sprawie wydania dokumentu pobytowego dla beneficjenta umowy wystąpienia z terminem ważności 1 roku, dokument potwierdzający prawo stałego pobytu, karta pobytu, karta stałego pobytu.

Wniosek dotyczący wydania dokumentu pobytowego trzeba będzie złożyć osobiście w urzędzie wojewódzkim właściwym ze względu na miejsce pobytu. Uzyskanie dokumentów jest wolne od opłat. Pobierane są odciski linii papilarnych. W przypadku małoletnich obywateli Wielkiej Brytanii konieczna będzie także ich obecność, jeżeli ukończyli oni szósty rok życia. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, ze względu na stan zdrowia, będzie można odstąpić od wymogu osobistego stawiennictwa.

W toku postępowania w sprawie uzyskania wspomnianych dokumentów począwszy od 1 stycznia 2021 roku wydawane jest zaświadczenie o złożeniu wniosku z terminem ważności 1 roku oraz możliwością wydania kolejnego.

Trzeba wspomnieć także o tym, że analogicznie do zasad wcześniej obowiązujących:

  1. obywatel Zjednoczonego Królestwa, który nie zarejestrował pobytu i nie złożył wniosku w tej sprawie do końca okresu przejściowego zobowiązany jest złożyć wniosek najpóźniej w dniu następującym po upływie trzech miesięcy od dnia wjazdu do Polski;
  2. członek rodziny nie będący obywatelem Wielkiej Brytanii, który nie posiada karty pobytu członka rodziny obywatela UE lub nie złożył stosownego wniosku do końca okresu przejściowego także powinien złożyć wniosek nie później niż następnego dnia po upływie trzech miesięcy od dnia wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej;
  3. członek rodziny nie będący obywatelem Wielkiej Brytanii, który nabył prawo stałego pobytu, ale nie uzyskał karty stałego pobytu członka rodziny obywatela Unii Europejskiej lub nie złożył wniosku w tej sprawie do końca okresu przejściowego powinien złożyć wniosek o wydanie karty.

W przypadku niedopełnienia wspomnianych obowiązków rejestracji pobytu po Brexicie może zostać nałożona kara grzywny.

Nieco inne regulacje dotyczą pracowników przygranicznych, pracowników delegowanych, dalszych członków rodzin oraz osób prowadzących życie rodzinne w rozumieniu Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz obywateli Wielkiej Brytanii, którzy przyjechali do Polski po 1 stycznia 2021 roku. Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stonie https://udsc.gov.pl/cudzoziemcy/brexit/zasady-pobytu-obywateli-wielkiej-brytanii-w-polsce-po-brexicie/po-zakonczeniu-okresu-przejsciowego/.

W celu usprawnienia procesu rejestracji pobytu po Brexicie zachęcam do kontaktu z prawnikiem.