Instytucja potwierdzenia posiadania obywatelstwa Polskiego jest skierowana do osób, które są obywatelami Polski, ale nie mają dokumentu to potwierdzającego, przez co nie mogą wyrobić polskiego paszportu czy polskiego dowodu osobistego. Najczęściej potwierdzenia posiadania obywatelstwa Polskie potrzebują osoby, które przed laty wyjechały z kraju, uzyskały obywatelstwo innego Państwa i przez dłuższy okres czasu nie potrzebowały Polskich dokumentów. Kolejną sytuacją faktyczną, kiedy procedura potwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego może okazać się przydatna jest sytuacja, kiedy to rodzicie (bądź rodzic) wnioskodawcy posiadali obywatelstwo Polskie, a następnie wyjechali z kraju, zamieszkiwali za granicą i tam na świat przyszło ich dziecko. W takiej sytuacji jedynym sposobem dla dziecka rozstrzygnięcie kwestii posiadania obywatelstwa polskiego jest potwierdzenie posiadania obywatelstwa.
Zdarzają się też sytuacje, kiedy to dziadkowie albo nawet pradziadkowie danej osoby mieli obywatelstwo Polskie. Wtedy osoba taka może nawet nie wiedzieć, że ma obywatelstwo polskie a w rzeczywistości jest Polskim obywatelem od urodzenia, niezbędne jest tylko potwierdzenie posiadania obywatelstwa.
Wniosek o potwierdzenie obywatelstwa polskiego składa się do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania Wojewody, ewentualnie do Konsula Rzeczypospolitej Polskiej w państwie na terytorium, którego wnioskodawca zamieszkuje.
Do wniosku należy dołączyć dokumenty potwierdzające pokrewieństwo z osobą, która polskiego obywatelstwo posiada lub posiadała.
W toku postępowania o potwierdzenie posiadania obywatelstwa urząd również sam poszukuje dokumentów niezbędnych do rozstrzygnięcia sprawy.
W podobnym trybie przeprowadzić można również postępowanie o potwierdzenie utraty obywatelstwa polskiego.