Wysokość zachowku wynosi połowę udziału spadkowego który przypadałby zstępnemu, małżonkowi lub rodzicom spadkobiercy, gdyby doszło do dziedziczenia ustawowego. W przypadku, w którym uprawniony do zachowku jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny jest małoletni, uprawniony jest do dwóch trzecich wartości udziału.
Przy obliczaniu wysokości udziału spadkowego stanowiącego podstawę do obliczenia zachowku dokonuje się podziału masy spadkowej według zasad dziedziczenia ustawowego określonego w Księdze IV Tytule II Kodeksu Cywilnego.
Poza ustalonym kręgiem spadkobierców ustawowych przy obliczaniu podstawy zachowku uwzględnia się również spadkobierców uznanych za niegodnych oraz spadkobierców, którzy spadek odrzucili. Natomiast nie uwzględnia się spadkobierców, którzy zrzekli się dziedziczenia albo zostali wydziedziczeni.
Należy wskazać, że o ile do masy spadkowej stanowiącej podstawę do obliczenia zachowku dolicza się darowizny dokonane przed śmiercią przez spadkodawcę, to doliczenia te podlegają ograniczeniom.
Po pierwsze przy uwzględnianiu zachowku wlicza się jedynie darowizny dokonane przez spadkodawcę na rzecz spadkobierców. Oznacza to, że jakiekolwiek darowizny dokonane na rzecz innych osób, nawet pokaźnych rozmiarów nie są doliczane do kwoty o jaką może się ubiegać uprawniony w ramach zachowku. Wyłączenie to obejmuje darowizny na rzecz fundacji, lecz również członka rodziny – jeżeli nie znajduje się on w gronie spadkobierców ustawowych (np. na rzecz brata, w sytuacji, w której dziedzicami ustawowymi są małżonek i dzieci).
Ponadto do masy spadkowej nie dolicza się drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych w stosunkach danego rodzaju, dokonanych więcej niż 10 lat przed śmiercią spadkodawcy, lub (w przypadku zachowku zstępnego) dokonanych przez spadkodawcę w czasie na mniej niż trzysta dni przed urodzeniem się zstępnego. Analogicznie w przypadku, gdy uprawnionym do zachowku jest małżonek spadkodawcy, do masy spadkowej nie dolicza się darowizn dokonanych przed dniem zawarcia małżeństwa.
Jednocześnie na rzecz zachowku spadkobiercy zalicza się zapisy windykacyjne oraz darowizny dokonanego przez spadkodawcę na jego rzecz. Do zachowku zalicza się również, w wypadku gdy uprawnionym jest zstępny spadkodawcy, koszty wychowania oraz kształcenia jakie poniósł spadkodawca – o ile koszty te wykraczają poza przeciętną miarę przyjętą w danym środowisku.
